Devir İşlemlerinde Devreden Kdv İndirimi

DEVİR İŞLEMLERİNDE DEVREDEN KDV İNDİRİMİ

Mesut KOYUNCU

Yönetim Danışmanlık & Vergi Hizmetleri |

YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR

1-Devir İşlemlerinde Devreden Katma Değer Vergisi İndirimi

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 18’inci maddesinde devir, bölünme ve hisse değişimi ile ilgili hükümlere yer verilmiştir.

Maddenin birinci fıkrasında, madde metninde belirtilen şartlarla gerçekleşen bölünmelerin (tam bölünme ve kısmi bölünme), ikinci fıkrasında ise tür değiştirmelerin devir hükümleri kapsamında olduğu belirtilmiştir.

Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 17-4-c bendinde “Gelir Vergisi Kanunu’nun 81 inci maddesinde belirtilen işlemler ile aynı maddenin birinci fıkrasının (2) numaralı bendinde yazılı şartlar dahilinde adi ortaklıkların sermaye şirketine dönüşmesi işlemleri ve Kurumlar Vergisi Kanununa göre yapılan, nevi değiştirme, devir ve bölünme işlemleri katma değer vergisinden istisna edilmiştir.

7524 sayılı Kanunun 19 uncu maddesiyle eklenen ve 02.08.2024 tarihinde yürürlüğe giren hüküm ile işlem sonunda faaliyetini bırakan, bölünen veya infisah eden mükelleflerce yüklenilen ve indirilemeyen vergiler, faaliyete başlayan veya devir ve bölünme sonrasında devredilen veya bölünen kurumların varlıklarını devralan mükellefler tarafından, mükerrer indirime yol açmayacak şekilde,  Vergi Usul Kanununda düzenlenen zamanaşımı süreleri ile bağlı olmaksızın yapılacak vergi incelemesi sonucuna göre indirim konusu yapılabilecektir

52 Seri Nolu KDV Genel Tebliği ile 1 Seri Nolu KDV Uygulama Genel Tebliğinde yapılan değişiklikle, konuya ilişkin açıklama ve bir örneğe yer verilmiştir.

 “…. Devreden KDV tutarlarının indirim hesaplarına alınabilmesi için devir, bölünme, nevi değişikliği sonucu oluşan yeni işletme ya da şirket tarafından öncelikle bağlı bulunulan vergi dairesine konuya ilişkin vergi incelemesi yapılması hususunda bir talep dilekçesi ile başvurulması gerekir. Söz konusu talep ilgili vergi dairesince inceleme yapmaya yetkili ilgili denetim birimine ivedilikle aktarılır. Vergi incelemesi sonucu düzenlenen raporda uygun görülen indirim KDV tutarı, raporun vergi dairesi kayıtlarına intikal ettiği tarihi kapsayan dönem beyannamesinde yeni işletme ya da şirket tarafından indirim konusu yapılabilir.

Örnek: (A) Ltd. Şti. 20/8/2024 tarihinde (B) A.Ş.ye devrolmuştur. Devir tarihi itibarıyla (A) Ltd. Şti.nin devreden KDV tutarı 10.000.000 TL’dir. (B) A.Ş. devreden KDV tutarını indirim hesaplarına alabilmek için bağlı bulunduğu vergi dairesine 2/9/2024 tarihinde inceleme yapılması talebi ile başvurmuştur. Konuya ilişkin vergi inceleme raporu vergi dairesi kayıtlarına 15/1/2025 tarihinde intikal etmiş olup, raporun sonuç bölümünde 7.000.000 TL tutarında devreden KDV’nin (B) A.Ş. tarafından indirim hesabına alınabilmesi uygun bulunmuştur. (B) A.Ş. tarafından bu tutar 2025/01 dönemi KDV beyannamesinde indirim konusu yapılabilir.”

2-Sorun Ne?

Muhtemelen vergi planlaması veya vergi planlamasını aşan şirket birleşmeleri yoluyla devralan şirketin devreden şirketin devreden katma değer vergisini yersiz şekilde indirebilmesinin önüne geçmek adına getirilen düzenleme iyi niyetli mükelleflerin zararına işlemektedir.

Devralan şirketçe devreden katma değer vergisinin ancak vergi incelemesi ile ve incelemenin sonuçlandığı dönemde indirilebilmesi hem kurumsallaşma amaçlarını engelleyecek hem şirketlere zamanında indiremedikleri devreden katma değer vergisi tutarları için finansman yükü taşıyacaktır.

3-Tür Değişikliklerinde Vergi İncelemesi Koşulu Kaldırılmalıdır

Tür değişiklikleri vergi kanunları açısından devir hükümlerine tabi tutulsalar da aynı şirket veya ortaklığın aynı ortaklarla kurumlar vergisine tabi yeni bir şirket türü ile yoluna devam etmesinden başka bir şey değildir.

Tür değişikliklerinde, devreden katma değer vergisinin yeni şirket yapısı tarafından indirim konusu yapılabilmesi için, inceleme şartı kaldırılmalıdır.

4-Diğer Devir İşlemlerinde Devreden Katma Değer Vergisi İnceleme Sonucu Beklenmeksizin Yapılmalı Sonradan Düzeltilmelidir

Tebliğde yer alan örnekte bile inceleme üç ay sürmüş, devreden katma değer vergisini kullanabilme hakkı bu süre kadar uzamıştır. Aylık finansman maliyetlerinin %4-5 lerde ve finansmana ulaşmanın zor olduğu bir dönemde, işletmelere böyle bir yük yüklemenin anlamı olmasa gerek.

Devreden KDV tutarının, gerektiğinde bir teminatla (Teminatın da hem bir maliyetinin olduğunu hem de işletmelerin kredi limitlerini azalttığı unutulmamalıdır.), inceleme sonucu beklenmeksin indirim konusu yapılması, inceleme sonucuna göre geçmiş dönemlerin düzeltilmesi bir çözüm olarak düşünülmelidir.

5-YMM Raporu da Geçerli Olmalıdır

Devralan firmanın, özellikle tam tasdik kapsamında olması halinde, vergi incelemesine gerek duyulmaksızın YMM raporu ile devreden katma değer vergisi indirim konusu yapılabilmelidir.

6-Sonuç

Aşağıdaki sonuçları ortaya koyacak bir yasal değişikliğin yapılması hem vergi kanunlarının kurumsallaşmanın önünde bir engel oluşturmasını önleyecek hem de vergi güvenliğini ortadan kaldırmayacaktır.

1.      Tür değişikliklerinde yeni tüzel kişiliğin devreden katma değer vergisinin indirim konusu yapılabilmesi için herhangi bir vergi incelemesine gerek olmamalıdır.

2.      Tür değişikliği dışındaki devirlerde, vergi incelemesine gidilse bile, devir tarihinde devreden katma değer vergisi indirim konusu yapılabilmeli, inceleme sonucuna göre gerekirse düzeltme yapılmalıdır.

3.      Devralan yeni şirketin özellikle tam tasdik kapsamında olması halinde, YMM raporu ile de devreden katma değer vergisinin indirilmesine imkan verilmesi gerekir.